پژواک جامعه

پس از اعتراضات اخیر سعید معیدفر، جامعه شناس و مشاور اجتماعی وزیر مسکن و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران، در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا گفت که ماهیت این اعتراضات با اعتراضات سال ۱۳۸۸ و ۱۳۹۶ تفاوت داشت و ما با لشکر بیکاران و گرسنگان و محذوفین مواجهیم که قطعاً در آینده نزدیک به شهرهای بزرگ هجوم خواهند آورد و دست به غارت خواهند زد. سعید معیدفر همچنین گفت که سیاستمداران ما ممکن است بتوانند با برخوردهای امنیتی اوضاع را آرام کنند اما در واقع این لشکر گرسنگان چنان قدرتی خواهد داشت که هیچکس جلودار آنها نخواهد بود. از سوی دیگر مدیر عامل انجمن حمایت از کودکان، فرشید یزدانی، به تازگی در سالروز تصویب کنوانسیون جهانی حقوق کودک در مصاحبه با ایلنا گفت که بر اساس آمار حدود یک میلیون کودک در ایران از تحصیل محرومند و درنقطه مقابل کودکانی که در مدارسی با شهریه ۱۰۰ میلیون تومانی تحصیل میکنند، کودکانی هستند که در ساختمان‌های خشتی و یا بر روی حصیر درس می‌خوانند. او در ضمن گفت که این ﻣﺳﺄله احساس نوعدوستی را در کودکان ضعیف می‌کند. کودکی که در مدرسه‌ای درس می‌خواند که ۱۰۰ میلیون در سال شهریه میگیرد، فاصله زیادی با دیگر کودکان خواهد داشت و از سوی دیگر خشمی که کودک فقیر نسبت به کودکان ثروتمند دارد موجب تمایز و تعارض اجتماعی می‌شود. درباره این موضوع در برنامه پژواک جامعه این هفته با سعید پیوندی، جامعه شناس علوم تربیتی و استاد دانشگاه لورِن در فرانسه، گفت و گویی کرده‌ایم که شما را به شنیدن آن دعوت می‌کنم. مشروح این گفت و گو را از فایل صوتی بشنوید.

جنگ ایران و عراق به مدت هشت سال دو ملت را در برابر هم قرار داد. بیش از یک و یا بقولی ﺩﻭ میلیوﻥ نظامی و غیر نظامی در این جنگ کشته، مجروح و مفقود الاثر شدند و زخمهای کاری بر پیکر هر دو کشور وارد آمد. اکنون پس از گذشت ۳۱ سال از پایان جنگ به نظر می‌رسد دشمنان دیروز به دوستان امروز مبدل شده‌اند. در حال حاضر معترضین عراقی به معترضین ایرانی‌ ابراز همبستگی‌ و همدلی میکنند. آیا انگیزه و دلایل شعله ور شدن آتش جنگ در تمام دوران زندگی‌ بشر یکسان بوده است؟ از منظر روانشناسی‌ اجتماعی چگونه میتوان ملتها را رویاروی هم قرار داد و دوستان امروز را به دشمنان فردا تبدیل کرد؟ نقش مورخان و جامعه شناسان در جنگ افروزی یا جلوگیری از آغاز جنگ چیست؟ چگونه میتوان افراد را برای پیوستن به صفوف رزمندگان تشجیع کرد یا حتی اگر جنگ‌های داخلی‌ را در نظر بگیریم کسانی را که تا دیروز در کنار هم زندگی میکردند، علیه هم شوراند؟ چگونه این احساس همبستگی و همدلی عراقی ها با ایرانی ها بوجود آمده است در حالی‌ که دو ملت بیش از ۳۰ سال پیش با هم در جنگ بودند؟ در برنامه برنامه پژواک جامعه این هفته مهرداد درویش‌پور، جامعه‌شناس و دانشیارِ رشته مددکاری اجتماعی در دانشگاه مِلارادُلِن سوئد، به پرسش های ما در این زمینه پاسخ داده است. شما را به شنیدن این گفت و گو دعوت می کنم. مشروح این گفتگو را در فایل صوتی گوش کنید.

اخیراً مرتباً خبرهای تازه‌ای از گسترش هر چه بیشتر فقر و نابسامانی و افشای فساد مالی‌ سرسام آور در ایران میشنویم اگرچه این موضوع تازگی ندارد. به عنوان مثال رئیس انجمن علمی بینایی‌سنجی ایران، علی میرزاجانی، دو سال پیش گفته بود که اختلالات بینایی در مناطق دور افتاده یا محروم بویژه در جنوب و جنوب شرق کشور به دلیل نبود متخصص بینایی‌سنجی و گرانی عینک شایع شده است بطوری که کودکان در استان سیستان و بلوچستان به دلیل نداشتن ﺍﺳﺗﻁﺎﻋﺕ خرید عینک دچار افت تحصیلی می‌شوند. وزیر بهداشت ﻭﻗﺕ، حسن هاشمی، هم اعلام کرده بود که نزاع و درگیری دومین عامل مرگ و میر در اورژانس کشور است و ﻣﺩیر ﮔﺭوه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، عبدالرضا نوروزی، گفته بود که ۳۸ درصد بیماران بستری در مشهد سوء‌تغذیه دارند و ما به بیماران‌ بخصوص در بخش مراقبت‌های ویژه گرسنگی می‌دهیم. از سوی دیگر سالهاست که خرید و فروش اعضای بدن و تبلیغ و بازاریابی‌ برای آن آشکارا رواج یافته است. حسن روحانی و تنی چند از دیگر ﻣﺳﺆﻭلان جمهوری اسلامی نیزهفته گذشته از فساد در ارکان قدرت و فقر گسترده در طبقه کم درآمد و حتی در طبقه متوسط صحبت کردند. طبق گفته آنها، صرفنظر از بیکاران ۶۰ میلیون ایرانی نیازمند کمک دولت برای ﺗﺄمین غذای خود هستند. این تنها گوشه‌ای از مشکلات اجتماعی ایران است. در برنامه پژواک جامعه این هفته، درباره این موضوع با کورش عرفانی، جامعه شناس و تحلیلگر سیاسی ساکن آمریکا، گفت و گویی کرده‌ایم که شما را به شنیدن آن دعوت می کنم. مشروح این گفت و گو را در فایل صوتی گوش کنید.

چندﻯ است که پوستر تبلیغاتی برگزاری ﯾﮏ کارگاه ﺁﻣﻭﺯﺵ چندهمسری در تهران و پخش برنامه میزگرد ترویج چندهمسری از یکی‌ از شبکه‌های تلویزیون جمهوری اسلامی ایران در مطبوعات و شبکه‌های اجتماعی بحث برانگیز شده است. موضوﻋﺎﺗﻰ ﻣﺎﻧﻧﺩ ضرورت احیای فرهنگ چندهمسری مردان، الزامات تشکیل و مهارت‌های ارتباطی ﭼﻧﻳﻥ خانواده ﻫﺎﻳﻰ و احکام فقهی‌ آن در این کارگاه آموزش داده میشود. برگزارﮐﻧﻧﺩﻩ کارگاه ﺁﻣﻭﺯﺵ چندهمسری مؤسسه "وطن توحیدی حیات حسنی" در شهر ﻗﻡ است .حجت‌الاسلام محمد عسگری، ﻣﺳﺆﻭﻝ واحد مشاوره این مؤسسه، درباره انتشار آگهی ﺁﻥ گفته است که کارگاه ﺁﻣﻭﺯﺵ چندهمسری قبلاً در ﻗم و اصفهان هم برگزار شده است و خدمات آن رایگان است. به گفته او، "مخالفت با چندهمسری ظلم به آقایان و زنان بدون همسر است… چند همسری به دختران یا زنان مطلقه فرصت میدهد از ﺣﻕ ﺗﺄهل برخوردار شوند... این‌ها می‌توانند به عنوان همسر دوم، سوم و چهارم وارد زندگی مشترک شوند. کسانی هم هستند که شرایط‌ش را دارند و می‌توانند زیر بال و پر این‌ها را بگیرند." حجت‌الاسلام محمد عسگری افزوده است: "ما در این کشور حدود ۱۰۰ هزار خانواده‌ داریم که تعددی هستند، یعنی یک آقا چند همسر دارد... ما سوپر میلیاردرهایی را داریم که بندگان خدا، دوست دارند که زندگی دوم تشکیل بدهند، سفره‌ی دیگری را پهن بکنند اما، جریان فرهنگی غرب زده، فمنیست‌های غرب‌گرا و البته فمنیست‌های مذهبی و حتی مسجدی به همراه قانون ظالمانه‌ای که ایجاد شده، مانع از این واقعیت مهم (چندهمسری) در جامعه ما شده اند". بعلاوه اوو علی‌ مطهری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، گفته ا‌ندکه تعدد همسرﺍﻥ موجب کاهش فحشا میشود. حجت الاسلام هادی صادقی، معاون فرهنگی قوۀ قضاﺋﻳﻪ جمهوری اسلامی ایران، گفته است که هیچ قانونی نمی تواند چند همسری را بر مردان قدﻏﻥ ﺳﺎﺯد و ﻤﻤﺎﻧﻌﺕ ﺍﺯ این حق ﯾﺎ ﻣﺧﺎﻟﻓﺕ با ﺁﻥ ﺪﺭ ﺣﻛﻡ انکار قرآن است ﭽﻭﻥ قرآن با حق مردان برای ﺩﺍﺷﺗﻥ ﺯﻧﺎﻥ متعدد موافق است. ﺍﻣﺎ سهیلا جلودارزاده، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، ضمن مخالفت با طرفداران چندهمسری گفته است ﻛﻪ بر اساس آمار سال ١٣۹۶ در ایران ۱۲ میلیون زن و مرد ﻫﺳﺕ که هرگز ازدواج نکرده ﺍﻧﺩ و در برابر هر زن مجرد یک مرد مجرد وجود دارد. سهیلا جلودارزاده همچنین افزوده است: "ﻣﺗﺄسفانه این ذهنیت در جامعه ما شایع است که تجرد یک محرومیت نسبی برای انسان است و دختران مجرد نسبت به دختران ﻣﺗﺄهل از محرومیت بیشتری برخوردار هستند و همین باعث شده جامعه نوعی خشونت نمادین نسبت به آنها روا دارد که من این ذهنیت را نمی‌توانم قبول کنم ." در مجله رادیوئی پژواک جامعه این هفته با مصطفی اقلیما، استاد دانشگاه و رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران، در همین زمینه گفت و گویی کرده ایم که شما را به شنیدن آن دعوت می کنم. مشروح این گفت و گو را در فایل صوتی گوش کنید.

ﻣﺩﺗﻰ است که می‌شنویم و می‌خوانیم که ﮔﺭﺍیش زوج‌ها به نداشتن ﻓﺭﺯﻧﺩ در کشورهای صنعتی و حتی در ایران افزایش یافته است. برخی‌ از زوج‌ها بخصوص در اروپا زوج‌ها به انگیزه حفظ محیط زیست، نجات کره زمین از نابودی و کمک به بقای نوع بشر تصمیم می‌گیرند که صاحب فرزند شوند. دلایل بروز این پدیده در جوامع مختلف چیست؟ آیا این پدیده مسبوق به سابقه است یا پدیده تازه‌ای است؟ مشخصه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زوج‌هایی که تصمیم می‌گیرند صاحب فرزند نشوند چیست؟ این تصمیم چه ﺗﺄثیری بر جوامع می‌گذارد؟ آیا همیشه دلایل کاهش اشتیاق زوج‌ها به بچه دار شدن یکسان بوده است؟ در برنامه پژواک جامعه این هفته با حسین لاجوردی، جامعه شناس و بنیانگذار انجمن پژوهشگران ایران، در این زمینه گفت و گویی کرده ایم که شما را به شنیدن آن دعوت می کنم. مشروح این گفتگو را در فایل صوتی گوش کنید.